Đĩa than là gì? Nguồn gốc và giá trị của đĩa than trong âm nhạc

Đĩa than, một biểu tượng độc đáo trong thế giới âm nhạc, là một sự kết hợp hoàn hảo giữa nghệ thuật và công nghệ. Trong khi thế giới chuyển đổi với tốc độ nhanh chóng qua các hệ thống số hóa và streaming, thì đĩa than vẫn tiếp tục tồn tại và thậm chí trở nên ngày càng phổ biến hơn. Nhưng điều gì đã làm nên sức hút của đĩa than? Tại sao người yêu nhạc vẫn tìm kiếm và ưa thích âm thanh đặc biệt này? Trong bài viết dưới đây, hãy cùng Sóng Nhạc tìm hiểu đĩa than là gì và giá trị của chúng trong âm nhạc nhé.

Đĩa than là gì?

Nguồn gốc của đĩa than

Năm 1877, Thomas A. Edison - nhà phát minh thiên tài người Mỹ - đã phát minh ra máy quay đĩa đầu tiên của nhân loại, một loại máy hoạt động dựa trên cơ sở sóng âm truyền qua bộ chuyển đổi để tạo ra âm thanh.

Vì vậy các bản khắc từ một cây kim lên một hình trụ kim loại. Khi cần tái tạo âm thanh, người ta dùng chiếc kim đó để đọc lại từ ống kim loại đã ghi. Các rung động cơ học ở đầu kim được truyền qua hệ thống khuếch đại cơ học để tăng biên độ rồi gửi trở lại âm thanh ra loa.

Mặc dù dải tần còn rất hẹp và độ méo tiếng lớn nhưng máy ghi âm của Edison đã đặt nền móng đầu tiên cho công nghệ tái tạo và xử lý âm thanh của con người.

Áp dụng nguyên tắc ghi âm của Edison, ngay từ cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20, một số công ty trên thế giới đã cho ra đời những chiếc máy quay đĩa cơ chạy bằng dây cót với loa lớn bằng đồng vàng sáng bóng giống như một chiếc tuba. Loại máy quay đĩa này được coi là vật trang trí sang trọng trong các gia đình giàu có ở châu Âu vào đầu thế kỷ 20.

Nguyên lý hoạt động

Đĩa than được ví như một loại đầu phát đóng vai trò đọc dữ liệu âm thanh được lưu trữ trên các track ghi của đĩa. Từ các rãnh này, chuyển đổi chúng thành tín hiệu điện, sau đó gửi chúng đến phần phono và khuếch đại âm thanh.

Bộ phận bàn xoay bao gồm thớt đĩa chính hay còn gọi là mâm đĩa, nối với trụ hay còn gọi là trục, nằm trong một bộ truyền động quay. Ở đây hình trụ và đĩa sẽ quay trên một ổ trục nằm ngay dưới đáy hình trụ tiếp xúc trực tiếp với ổ đĩa. Nhờ dây đai hay còn gọi là dây đai hay động cơ mà âm nhạc tuyệt vời đã ra đời.

Cấu tạo của đĩa than

Mâm đĩa than

Tay cần

Tonearm là thanh hỗ trợ để gắn Cartridge. Cánh tay bao gồm: đối trọng, bộ phận chống trượt và nhiều cơ chế chuyển động khác nhau như: Unipivot, Gimbal, Bearing...

Cần gạt thường được làm từ nhôm, đồng thau hoặc Titanium Nitride vì chúng có trọng lượng nhẹ và có khả năng chống cộng hưởng tốt. Khi chơi nhạc có âm bass nặng và sâu sẽ không bị rung. Càng về sau, các loại cần gạt cao cấp cũng được làm từ sợi Carbor, một số mâm xoay còn được trang bị cơ chế chống rung riêng cho cần gạt để đảm bảo những rung động phát ra từ mâm xoay sẽ không truyền tới đầu kim.

Kim

Kim gồm có 2 bộ phận: Bút stylus (đầu kim) và thân kim. Đầu kim thường được sử dụng với các thành phần có độ cứng cực cao, thường là kim cương công nghiệp. Đầu kim sẽ được mài nhọn đến một điểm rất nhỏ và được chia thành nhiều tiêu chuẩn khác nhau như: Khỏa thân, Hình cầu, Hình elip, Shibata...

Phono

Phono hay còn gọi là Phono Stage/Phono Pre-amp là một pre-ampli chuyên dụng dùng để xử lý tín hiệu phono từ mâm đĩa than. Tác dụng là khuếch đại tín hiệu âm thanh analog cực nhỏ do Hộp mực tạo ra đến mức tín hiệu đủ lớn để có thể khuếch đại bằng bộ khuếch đại thông thường.

Giá trị của đĩa than trong âm nhạc

Nắm bắt xu hướng retro

Những năm gần đây, xu hướng theo đuổi phong cách retro, vintage từ thời trang cho đến đồ gia dụng và phong cách sống rất được ưa chuộng. Các bạn trẻ cũng bắt đầu tìm tòi, nghiên cứu những giá trị văn hóa cổ xưa áp dụng vào cuộc sống. 

Phong cách chơi nhạc cũng không ngoại lệ. Giới trẻ cũng đang dần tiếp cận với bàn xoay và săn lùng những chiếc bàn xoay với nhiều kiểu dáng khác nhau làm bộ sưu tập trang trí cho nội thất gia đình.

Sự xuất hiện của một chiếc bàn xoay trong nhà thể hiện sự hiểu biết về âm nhạc của bạn và phong cách nghe nhạc của bạn cũng được nâng cao hơn. Những vị khách đến nhà bạn sẽ trầm trồ và ngưỡng mộ bạn.

Chất lượng âm thanh đặc biệt

Những người chơi đĩa vinyl đam mê âm thanh “mộc” mượt mà của đĩa vinyl và sự tinh tế của các nhạc cụ khi phát nhạc. Âm thanh mang cảm giác old-school mạnh mẽ nên chất lượng có thể nói là vượt trội so với âm thanh kỹ thuật số. Mặc dù hiện nay vẫn có những định dạng nhạc chất lượng cao như FLAC, DSD nhưng nó đòi hỏi bạn phải tìm kiếm chuyên sâu và phải trả rất nhiều tiền cho những file nhạc đó.

Các thương hiệu loa nghe nhạc trên thị trường hiện nay có xu hướng chỉnh sửa âm thanh nhờ nhiều công nghệ độc quyền của từng sản phẩm để khiến âm thanh trở nên hoành tráng hơn cho người nghe. Còn đối với bản ghi vinyl, đó là bản ghi và được phát ở dạng nguyên bản với chất lượng âm thanh tốt nếu bạn sở hữu một chiếc máy ghi âm vinyl chất lượng.

Trải nghiệm nghe nhạc

Cách mọi người nghe ngày nay đã thay đổi rất nhiều nhờ sự phổ biến của âm nhạc trực tuyến. Tai nghe và loa máy tính đã chiếm ưu thế, nhưng may mắn thay, những người yêu thích vinyl vẫn dành thời gian và tiền bạc cho việc thiết lập Hi-Fi chuyên dụng trong nhà của họ. Tuy nhiên, việc có một chiếc bàn xoay đẹp với đĩa và âm thanh chất lượng chỉ là một phần của trải nghiệm nghe nhạc truyền thống.

Để hoàn thiện, người nghe đĩa vinyl buộc phải ngồi xuống và chăm chú lắng nghe. Điều này dường như hoàn toàn trái ngược với việc dễ dàng phát nhạc trực tuyến ở chế độ nền hoặc trong khi bạn đang làm việc. Tìm kiếm những trải nghiệm mới cho người dùng (nhưng không mới đối với nhân loại) cũng là xu hướng được thế hệ trẻ ưa chuộng.

Kết luận

Tóm lại, đĩa than không chỉ đem lại chất lượng âm thanh đặc biệt mà còn mang theo những gia trị tinh thần và cảm xúc đích thực của nghệ thuật âm nhạc. Trên hết, đĩa than là một biểu tượng vượt thời gian, một bức tranh hòa quyện giữa quá khứ và hiện tại. Hy vọng qua bài viết trên sẽ giúp bạn có được những hiểu biết sâu sắc hơn về đĩa than là gì.