Tìm Hiểu Tất Tần Tật Về Bộ Phận Cấu Tạo Nên Chiếc Loa Nhà Bạn

Bạn đang sử dụng loa mỗi ngày, nhưng đã bao giờ tự hỏi những âm thanh tuyệt vời đó được tạo ra như thế nào chưa? Hiểu rõ cấu tạo của loa không chỉ thỏa mãn trí tò mò mà còn giúp bạn đưa ra quyết định sáng suốt khi mua sắm, bảo dưỡng và nâng cấp hệ thống âm thanh.

Thay vì chỉ nhìn vào công suất, thương hiệu hay giá cả. Hãy cùng Sóng Nhạc khám phá bên trong chiếc loa để hiểu tại sao chúng tạo ra âm thanh khác biệt và làm thế nào để chọn được sản phẩm phù hợp với nhu cầu thực tế của bạn.

Chi tiết 6 bộ phận cấu thành loa

1. Củ loa (Driver)

Củ loa là "trái tim" của hệ thống, chịu trách nhiệm chuyển đổi tín hiệu điện thành sóng âm. Một hệ thống loa thường có nhiều củ loa khác nhau, mỗi loại đảm nhận một dải tần số riêng:

• Loa tweeter (loa cao): Kích thước nhỏ (0.5-1 inch), tái tạo tần số cao (3kHz-20kHz) như tiếng đàn violin, tiếng chim hót, tiếng treble trong âm nhạc.

• Loa midrange (loa trung): Kích thước trung bình (3-5 inch), tái tạo tần số trung (500Hz-3kHz) bao gồm giọng người, đa số nhạc cụ.

• Loa woofer (loa trầm): Kích thước lớn (6-15 inch), tái tạo tần số thấp (20Hz-500Hz) như tiếng trống bass, tiếng bass guitar.

• Loa subwoofer (siêu trầm): Kích thước rất lớn (8-21 inch), chuyên tái tạo tần số siêu thấp (20Hz-200Hz) tạo cảm giác rung động, thường dùng cho hệ thống rạp hát tại nhà.

Củ loa hoạt động theo nguyên lý điện từ: khi tín hiệu điện đi qua cuộn dây voice coil, nó tạo ra từ trường tương tác với nam châm cố định, khiến màng loa (diaphragm) rung động, tạo ra sóng âm. Chất lượng của nam châm, cuộn dây và màng loa quyết định phần lớn chất lượng âm thanh.

2. Mạch phân tần (Crossover)

Mạch phân tần là "bộ não" của loa, phân chia tín hiệu âm thanh đến đúng củ loa tương ứng. Không phải tất cả các củ loa đều có thể xử lý mọi tần số - tweeter sẽ bị hỏng nếu nhận tín hiệu bass, trong khi woofer không thể tái tạo hiệu quả các tần số cao.

Có hai loại mạch phân tần chính:

• Mạch phân tần thụ động: Sử dụng các linh kiện như tụ điện, cuộn cảm và điện trở để lọc tín hiệu mà không cần nguồn điện bổ sung.

• Mạch phân tần chủ động: Yêu cầu nguồn điện riêng, thường tích hợp trong loa active, cho phép điều chỉnh chính xác hơn và giảm méo tiếng.

Chất lượng của mạch phân tần ảnh hưởng trực tiếp đến sự cân bằng tần số và độ trong trẻo của âm thanh. Loa cao cấp thường có mạch phân tần phức tạp hơn với các bộ lọc chính xác và linh kiện chất lượng cao.

3. Thùng loa (Cabinet)

Thùng loa không chỉ là vỏ bảo vệ mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc định hình âm thanh. Khi màng loa rung động, nó tạo ra sóng âm ở cả mặt trước và mặt sau. Nếu không có thùng loa, hai sóng này sẽ triệt tiêu lẫn nhau, đặc biệt ở tần số thấp.

Thùng loa được thiết kế với nhiều dạng khác nhau:

• Thùng kín (Sealed enclosure): Tạo âm bass chặt chẽ, chính xác nhưng ít sâu.

• Thùng hở (Ported/Bass reflex): Có lỗ thoát hơi, tạo âm bass mạnh mẽ hơn.

• Thùng thụ động (Passive radiator): Sử dụng màng thụ động thay cho lỗ thoát hơi, cải thiện bass mà không tạo tiếng ồn từ luồng không khí.

Vật liệu thùng loa cũng rất quan trọng. MDF (Medium Density Fiberboard) là lựa chọn phổ biến vì khả năng chống rung tốt. Loa cao cấp có thể sử dụng gỗ ép nhiều lớp, nhôm, hoặc thậm chí là vật liệu composite đặc biệt.

4. Lỗ thoát hơi (Bass Reflex Port)

Lỗ thoát hơi là đặc điểm thiết kế quan trọng trong nhiều loa hiện đại. Nó cho phép không khí di chuyển vào và ra khỏi thùng loa, tăng cường âm trầm mà không cần tăng công suất.

Lỗ thoát hơi được tinh chỉnh theo kích thước thùng loa và đặc tính của củ loa trầm. Hình dạng, kích thước và vị trí của lỗ thoát hơi đều ảnh hưởng đến hiệu suất bass. Một số loa cao cấp có lỗ thoát hơi với thiết kế đặc biệt để giảm tiếng ồn khi không khí di chuyển ở tốc độ cao.

Tuy nhiên, không phải loa nào cũng có lỗ thoát hơi. Loa monitor studio thường sử dụng thiết kế thùng kín để đạt được độ chính xác cao hơn, dù điều này đồng nghĩa với việc hy sinh một phần độ sâu của bass.

5. Cổng kết nối và bảng mạch điện

Cổng kết nối là cầu nối giữa loa và nguồn âm thanh. Tùy thuộc vào loại loa, bạn có thể thấy nhiều loại cổng khác nhau:

• Binding post/Terminal: Cho phép kết nối dây loa trần hoặc đầu cắm chuối, phổ biến trên loa passive.

• RCA: Cổng kết nối phổ biến trên thiết bị âm thanh tiêu dùng.

• XLR: Cổng cân bằng chuyên nghiệp, chống nhiễu tốt, thường thấy trên loa studio.

• Speakon: Cổng kết nối chuyên dụng cho hệ thống âm thanh công suất lớn, an toàn và đáng tin cậy.

• Bluetooth/Wi-Fi: Kết nối không dây trên loa hiện đại.

Bên trong loa active còn có bảng mạch điện phức tạp bao gồm bộ khuếch đại (amplifier), bộ xử lý tín hiệu số (DSP), và các mạch điều khiển khác. Chất lượng của các linh kiện này ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất của loa.

6. Vật liệu cách âm và chống rung

Bên trong thùng loa thường được lót các vật liệu cách âm như bông thủy tinh, mút xốp hoặc len khoáng. Những vật liệu này có hai chức năng chính:

• Hấp thụ sóng âm bên trong thùng loa, ngăn chặn hiện tượng dội âm và cộng hưởng không mong muốn.

• Giảm rung động của thùng loa, đảm bảo rằng âm thanh bạn nghe chỉ đến từ các củ loa, không phải từ thùng loa rung.

Loa cao cấp thường có cấu trúc nội bộ phức tạp với các vách ngăn, thanh chống và vật liệu cách âm cao cấp, tất cả đều nhằm mục đích tối ưu hóa âm thanh và giảm thiểu biến dạng.

Lợi ích khi hiểu rõ cấu tạo loa

Hiểu rõ cấu tạo loa mang lại nhiều lợi ích thiết thực:

1. Lựa chọn thông minh hơn: Thay vì chỉ nhìn vào công suất hay thương hiệu, bạn có thể đánh giá chất lượng thực sự của loa dựa trên cấu tạo bên trong.

2. Tối ưu hóa vị trí đặt loa: Hiểu về cách loa phát ra âm thanh giúp bạn đặt loa đúng vị trí trong phòng để có trải nghiệm nghe tốt nhất.

3. Bảo dưỡng hiệu quả: Biết được các bộ phận dễ hỏng giúp bạn bảo quản loa tốt hơn, kéo dài tuổi thọ sử dụng.

4. Nâng cấp có mục tiêu: Nếu bạn là người đam mê DIY, hiểu về cấu tạo loa giúp bạn biết nên nâng cấp bộ phận nào để cải thiện âm thanh. 

Đề xuất những bộ loa tinh tế từ Sóng Nhạc, mang đến trải nghiệm âm thanh đỉnh cao

LOA GUINNESS 705 SERIES II (8,160,000 VND)

Kết luận

Chiếc loa tưởng chừng đơn giản trong nhà bạn thực chất là một hệ thống phức tạp với nhiều bộ phận tinh vi làm việc hài hòa để tạo ra âm thanh chất lượng. Từ củ loa chuyển đổi tín hiệu điện thành sóng âm, đến mạch phân tần phân chia tần số, và thùng loa định hình âm thanh - mỗi bộ phận đều đóng vai trò quan trọng trong trải nghiệm nghe của bạn.

Giờ đây, khi đã hiểu rõ hơn về cấu tạo của chiếc loa, bạn đã sẵn sàng để đưa ra những quyết định sáng suốt hơn khi mua sắm, bố trí và bảo dưỡng hệ thống âm thanh của mình. 

Bạn còn thắc mắc gì về cấu tạo loa hoặc cần tư vấn chọn loa phù hợp? Hãy để lại bình luận bên dưới hoặc liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ ngay hôm nay!

Thông tin liên hệ:

• Showroom & Trung tâm bảo hành: 124 Lý Thường Kiệt, Phường 6, Quận 10, TP.HCM
• Hotline: 1900 63 63 18
• Website: songnhac.com.vn